• 5 september 2022
  • Leestijd: 6 minuten

Cursus Matrijzen voor kunststoffen B: integrale aanpak voor het ontwikkelen van een kunststof spuitgietproduct en de bijbehorende spuitgietmatrijs

Artikel1 afbeelding1

Voor product- en matrijsontwikkeling is veel overleg nodig binnen een multidisciplinair team

Het ontwikkelen van een kunststof spuitgietproduct lijkt vrij eenvoudig, maar er zijn veel valkuilen en zaken die over het hoofd worden gezien. Het traject, als geheel, wordt vaak onderschat waardoor de kwaliteit van het eindproduct achterblijft, het gereedschap (de spuitgietmatrijs) een onding wordt en het spuitgietproces jarenlang problemen oplevert. Om het volledige potentieel te benutten van een maakbaar spuitgietproduct, een spuitgietmatrijs die meteen produceert en een zorgeloos spuitgietproces is de cursus Matrijzen voor kunststoffen B een aanrader! Barend Blom, Opleidingsmanager bij Mikrocentrum geeft een inkijk wat er speelt rond de cursus Matrijzen voor kunststoffen B. De cursus wordt gegeven door een team van drie freelance docenten die dagelijks werken in een spuitgiet omgeving. Barend Blom, Opleidingsmanager bij Mikrocentrum geeft een inkijk wat er speelt rond de cursus Matrijzen voor kunststoffen B. De cursus wordt gegeven door een team van drie freelance docenten die dagelijks werken in een spuitgiet omgeving.

Integrale aanpak

Het ontwikkeltraject van een kunststof spuitgietproduct en constructie van de bijbehorende spuitgietmatrijs behoren vrijwel simultaan te verlopen. Een bepaalde keuze in het ontwerp van het product heeft direct invloed op die van de matrijs en dat geldt ook andersom. Bij het maken van keuzes is het voor de deelnemer van belang om over voldoende basiskennis te beschikken en te weten waar aanvullende informatie te vinden is. De cursus voorziet hierin en zorgt tevens voor de uitbreiding van een netwerk met medecursisten en docenten.

Eindopdracht

Binnen een multidisciplinair team stap-voor-stap een complete eindopdracht uitwerken is een belangrijk onderdeel van de cursus. Deze eindopdracht wordt verstrekt door een van de docenten en het team doet een concurrentieonderzoek, maakt concept productschetsen, kiest een productconcept aan de hand van een matrix, selecteert kunststof materiaal via een materiaal database, maakt een samenstellingstekening met stuklijst en 2D tekeningen van de productvormende delen. Ook worden berekeningen gemaakt voor de sluitkracht, inspuitvolume, warmteoverdracht en matrijssterkte.

“Werken aan de eindopdracht met andere teamleden is intensief en bedoeld om een geheel traject te doorlopen, waarbij fouten niet afgestraft worden”

Teamwork

De eindopdracht wordt dus binnen een bepaalde teamsamenstelling uitgewerkt, waarbij de deelnemers onderling veelvuldig contact hebben en van elkaars vakdiscipline leren. Zo leert de proces engineer van de materiaal leverancier en de matrijsconstructeur van de productontwerper en andersom. Tijdens de cursus Matrijzen voor kunststoffen B is de deelnemer binnen een multidisciplinair team medeverantwoordelijk om een klantopdracht (eindopdracht) in alle facetten van het ontwikkeltraject te doorlopen.

Circulariteit in productontwerp

De beschikbaarheid van duurzame kunststof spuitgietproducten en spuitgietprocessen begint bij het ontwerp en ontwikkelproces daarvan. Hierbij worden bepaalde keuzes gemaakt die bepalen of een product een toegevoegde waarde heeft op het gebied van duurzaamheid. Denk hierbij aan het gebruik van bioplastics of regranulaat en design for disassembly. Consumenten, bedrijven en instellingen laten bij de keuze van een bepaald product, het steeds vaker afhangen van wat de belasting voor het milieu is. Natuurlijk heeft iedere leverancier ook een steeds belangrijkere rol om hier verantwoordelijkheid in te nemen. Dat zou veel verder moeten gaan dan alleen dat het product “recyclebaar” is.

Kostenbesparende slimmigheden

De matrijsconstructeur moet in staat zijn om bij het ontwikkelen van het matrijsconcept een zo simpel mogelijke constructie toe te passen. In de praktijk betekent dit zo min mogelijk schuiven en andere bewegende onderdelen in de spuitgietmatrijs. Tijdens de klassikale opdrachten worden de deelnemers bijvoorbeeld uitgedaagd om deelvlakken, deellijnen en delingen zodanig te kiezen dat het kunststof spuitgietproduct zo gunstig mogelijk gevormd en ontvormd kan worden. De uitkomsten worden onderling vergeleken en de docent komt met verrassende oplossingen.

Inzichtelijke calculaties

Omdat een spuitgietmatrijs een speciaal gereedschap is waarvan vaak maar 1 exemplaar wordt gemaakt, zijn de faalrisico’s groot en de financiële consequenties vaak niet inzichtelijk. Om op een goede manier met het management van het bedrijf en de klant te kunnen communiceren, is een overzichtelijke calculatie de basis voor het nemen van de juiste investeringsbeslissingen. Wat is het resultaat als er bijvoorbeeld geïnvesteerd wordt in een hotrunner aanspuiting of een grotere matrijsvoudigheid?

Goed aangeschreven

Al meer dan 25 jaar is deze cursus onderdeel van het pakket cursussen binnen het vakgebied Kunststof- en Matrijstechnologie van Mikrocentrum. De cursus is een begrip in de markt en je ziet dit soms ook terug in personeelsadvertenties. De cursus staat altijd begin oktober op de agenda voor open inschrijving op locaties in Utrecht en Veldhoven. Het is een avondcursus van 18:30 tot 21:15 uur in Utrecht en van 19:00 tot 21:45 uur in Veldhoven. Afgelopen jaar is de cursus klassikaal gestart en vanwege Corona omgezet naar online. Hierbij gaven de docenten les vanuit een speciaal ingericht leslokaal en zaten de deelnemers thuis.

Online leerportaal

Tijdens de eerste klassikale les ontvangen de deelnemers verschillende lesmappen. Ongeveer twee weken voor de start van de cursus is het online leerportaal beschikbaar. De deelnemers komen goed voorbereid naar de les. Het leerportaal bevat alle informatie over het lesschema, examenreglement en een forum. Per lesmodule is er een inleiding, individuele voorbereiding, klassikale bijeenkomst, huiswerkopdracht, meerkeuze vragen en infotheek.

Duur en studiebelasting

Er zijn 20 avondbijeenkomsten van 2½ uur, plus een examendag. Bij het lesschema is rekening gehouden met schoolvakanties en extra tijd voor het inleveren van de eindopdracht. Daarnaast is er extra tijd nodig voor de eindopdracht. De studiebelasting bedraagt 5 tot 6 uur per week.

Deelnemers

Het is prettig om te merken dat deelnemers uit het hele land en ook vanuit Vlaanderen zich inschrijven. Soms reizen deelnemers samen naar de leslocatie. Ook zien we steeds vaker meerdere deelnemers van hetzelfde bedrijf. Het lijkt erop dat de gemiddelde leeftijd van de deelnemers jonger wordt en ongeveer 15% van de deelnemers is vrouw.

Actueel lesprogramma

Bij het samenstellen van het lesprogramma wordt goed geluisterd naar de deelnemers. Natuurlijk staan de docenten en opleidingsmanager midden in de markt. Dat heeft ertoe geleid dat enkele jaren geleden de module Spuitgiet simulatie in het lesprogramma is opgenomen. Voor de koffiepauze wordt de theorie van Spuitgiet simulatie door een gastdocent uitgelegd en na de koffiepauze wordt aan de hand van een ontwerp van één van de groepen een live simulatie gedaan voor de hele klas. Dit jaar zijn er tevens modules toegevoegd op het gebied van 2K (meercomponenten) spuitgieten en Design of Experments en Quality Assurance en Quality Control.

“Spuitgietsimulatie is leuk, maar wat doe je vervolgens met de gegevens die daaruit rollen?”

Examendag

Aan het eind van de cursus is er een examendag bij Mikrocentrum in Veldhoven. In de ochtend een schriftelijk examen van 2,5 uur met vragen over alle lesmodules. In de middag krijgt iedere groep 30 minuten voor het presenteren van de eindopdracht aan de examencommissie en 15 minuten voor het beantwoorden van vragen.

 

Matrijzen voor kunststoffen B

Tijdens de cursus Matrijzen voor kunststoffen B bent u binnen een multidisciplinair team medeverantwoordelijk om een klantopdracht in alle facetten van het ontwikkeltraject te doorlopen..

Bekijk ons cursusaanbod

Over de schrijver

Barend Blom

Barend Blom

Programmamanager Opleidingen | Mikrocentrum