• 27 september 2023
  • Leestijd: 6 minuten

5 trends voor de kunststofindustrie

Trends Kunststoffen

De kunststofindustrie is een dynamische industrie en er gebeurt veel op het gebied van innovatie. "Het imago van kunststof is niet altijd even glansrijk, omdat mensen altijd direct denken aan plastic en de plasticsoep. Gelukkig bewijst de branche steeds vaker het tegendeel", aldus Barend Blom, Programmamanager Opleidingen bij Mikrocentrum. In dit artikel zetten we de belangrijkste trends uit de kunststoffenbranche voor je op een rijtje.

Er rollen elke dag wereldwijd miljoenen kunststofproducten van de productieband. Jouw dopper, het verpakkingsmateriaal van je online bestelde pakketje of een onderdeel van een van je auto's: een wereld zonder kunststoffen is ondenkbaar. De kunststofindustrie is, samen met de rubberindustrie, in Nederland goed voor 35.000 banen. De sector draait jaarlijks zo’n 8,8 miljard omzet en bestaat hoofdzakelijk uit middel- en kleinbedrijven (MKB).

5 trends voor de kunststofindustrie

In een wereld waar innovatie de katalysator is voor verandering, vinden er volop ontwikkelingen plaats in de kunststofindustrie. Van biologisch afbreekbare materialen tot technologieën die slimme kunststoffen mogelijk maken, en het eind is nog lang niet in zicht. In dit artikel delen Barend Blom, Programmamanager Opleidingen en Charlotte de Jong, Programmamanager Kunststoffenbeurs de belangrijkste 5 trends uit de kunststofsector.

1. Bioplastics en Duurzaamheid

"Kunststof wordt hoofdzakelijk van natuurlijke materialen gemaakt, zoals cellulose, kool, aardgas, zout en vooral ruwe olie. Daar doe je niet zo veel aan. Maar hoe je vervolgens omgaat met restproducten en recyclen, daar kan de branche wel iets aan doen", legt Barend uit. "Zo gebruikt de branche steeds meer en vaker recyclaat en zijn bedrijven bezig met optimalisatie van het productieproces. Het doel is dat er hoge kwaliteit producten de fabriek verlaten die voor een groot deel gemaakt zijn van hergebruikte materialen. Daarnaast kijken bedrijven ook hoe ze het productieproces zelf energiezuinig kunnen maken. De ambitie is om zoveel mogelijk reststromen uit het productieproces te hergebruiken." Zo zijn er bijvoorbeeld fabrieken die de warmte die vrijkomt bij het productieproces opvangen om het vervolgens opnieuw te gebruiken.

Kunststof wordt hoofdzakelijk van natuurlijke materialen gemaakt, zoals cellulose, kool, aardgas, zout en vooral ruwe olie. Daar doe je niet zo veel aan. Maar hoe je vervolgens omgaat met restproducten en recyclen, daar kan de branche wel iets aan doen” Barend Blom

Dat duurzaamheid belangrijk is, is ook duidelijk terug te zien bij kunststof verpakte producten en verpakkingsmaterialen, vertelt Barend. "Op dit moment is slechts 27% van de kunststofverpakkingen op de Nederlandse markt 'goed recyclebaar'. Er is door de Federatie Nederlandse Rubber- en Kunststofindustrie (NRK) een verduurzamingsplan opgesteld." In dat plan staan richtlijnen vermeld: zo moeten de verpakkingen onder andere efficiënter en lichter worden en zoveel mogelijk uit gerecycled materiaal gemaakt worden.

2. Circulaire economie en slimme materialen

De kunststofindustrie streeft meer en meer naar circulariteit. Met een verbeterd recyclingbeheer en een grotere nadruk op hergebruik. Dit alles met als resultaat een verminderde afvalstroom en een schonere planeet. Een circulaire economie wordt voor de kunststoffenbranche steeds belangrijker, vertelt Charlotte. "Dat is eigenlijk in alle industrieën zo, maar zeker in de kunststoffenindustrie waar grondstoffen steeds schaarser worden. Het draait vooral om de her-inzet van producten en materialen zonder in te leveren op kwaliteit.

Een voorbeeld hiervan is dat de industrie steeds vaker gebruik maakt van slimme materialen. Kunststoffen zijn vaak heel sterk en gaan lang mee. Dat is aan de ene kant een voordeel, want het product vergaat niet snel, maar dat kan ook een nadeel zijn. Daar spelen bedrijven in de branche op in." Charlotte: "Denk aan de plantenpotjes in de tuin die na verloop van tijd gewoon compost worden. Dat is plastic dat heel makkelijk opgaat in de natuur. Ik verwacht dat het aandeel van die slimme materialen steeds groter zal worden."  

Het draait vooral om de her-inzet van producten en materialen zonder in te leveren op kwaliteit. Een voorbeeld hiervan is dat de industrie steeds vaker gebruik maakt van slimme materialen.” Charlotte de Jong

3. Reshoring en automatisering 

De pandemie heeft ervoor gezorgd dat het voor bedrijven in de kunststoffenindustrie lastig was om alle benodigde onderdelen te importeren, vertelt Barend. "Ze stellen zich de vraag: moeten onze producten van zo ver komen? De transport en import wordt duurder. Je ziet dus dat er steeds meer productieonderdelen teruggehaald worden naar Europa." Om de producten kostentechnisch interessant te houden, zetten bedrijven steeds sterker in op automatisering. Zo zien Barend en Charlotte allebei een opkomst van partijen die slimme software ontwikkelen om productieprocessen te optimaliseren. De robotica is bezig met een opmaat in de industrie. "Robots kunnen een deel van de productie overnemen en versnellen. Die kom je echt steeds vaker in een fabriek tegen."

4. Schaarste

De kunststoffenbranche kampt met een personeels- en grondstoffentekort. "Die schaarste is echt een grote uitdaging voor de branche", weet Barend te vertellen. Veel bedrijven hebben tijdens de pandemie minder productie gedraaid of zelfs stilgelegen. "Toen ze weer losgingen, waren grondstoffen moeilijk te verkrijgen." Charlotte hoopt dat de schaarste bedrijven ook iets kan opleveren. "Als je slimmer kunt produceren en daardoor minder afval produceert en minder personeel nodig hebt, kan je een stukje van het gat dichten."

Als je slimmer kunt produceren en daardoor minder afval produceert en minder personeel nodig hebt, kan je een stukje van het gat dichten” Barend Blom

Als het op personeelstekort aankomt, helpt ook Mikrocentrum om een stuk van het gat te dichten. Het faciliteren van een heel scala aan opleidingen voor werknemers die zich door ontwikkelen is hierbij een pré. "Van Spuitgieten tot een opleidingstraject waarin je Power Skills worden verbeterd. Zodat er volop vakmensen beschikbaar zijn om het personeelstekort op te vullen."

5. 3D-printen

3D-printen legt het op dit moment nog af tegen de klassieke technieken als spuitgieten, extruderen of vacuümvormen, maar gaat in de toekomst een steeds groter deel van de markt overnemen, verwachten zowel Barend als Charlotte. "Er zijn steeds meer opties. Zo kan je bijvoorbeeld makkelijk een prototype laten printen en hoef je niet direct een dure matrijs te laten maken. Maar het is ook heel interessant voor het produceren van complexe materialen." Daarnaast is het een circulaire techniek, er wordt niet meer materiaal gebruikt dan er nodig is en er is dus geen sprake van restafval. Voordat deze trend volledig kan aansluiten bij de circulaire economie, moeten er bij voorkeur ook nog recyclebare of biobased materialen gebruikt worden.